Inemuri: het Japanse dutje tussendoor

Wat is inemuri?

In de westerse cultuur maken we onderscheid tussen recreatiefasen en onze werkdag. Overdag zijn we bezig met afspraken, vergaderingen enzovoort, om vervolgens aansluitend op onze drukke dag 's avonds eindelijk tijd te maken voor hobby's en herstel. Vervolgens vieren we uitgebreid onze welverdiende nachtrust: 7 tot 8 uur slaap per nacht wordt als optimaal gezien. In veel Aziatische landen ziet dat er heel anders uit, zelfs als deze landen zich inmiddels in toenemende mate aan de Europese slaapgewoonten hebben aangepast. Hier zijn lange tijd zogenaamde polyfasische slaapritmen, waarbij de slaap gedurende de nacht overdag wordt aangevuld met korte slaapfasen, normaal geweest. Ook vandaag de dag zweren mensen nog altijd bij polyfasische slaap. Het Japanse inemuri is een bijzonder slaapconcept dat recht tegenover ons westerse idee van ontspanning staat. 

De letterlijke vertaling van inemuri is "aanwezig zijn en slapen". Zo wordt de in Japan gebruikelijke vorm van een dutje beschreven, dat vooral flexibel wordt ingezet. Eigenlijk wordt in Japan vaak elk beschikbaar moment gebruikt voor een korte ontspanningspauze. Tijdens het woon-werkverkeer, 's middags op kantoor, maar ook tijdens een vergadering: Japanners maken overal van de gelegenheid gebruik om kort af te dwalen naar dromenland. Het Japanse dutje is daarmee wezenlijk anders dan het middagdutje dat in het westen wordt gehouden, zoals de Spaanse siësta, die meestal zorgt voor een langere aaneengesloten rustpauze. 

Wat zijn de voordelen van inemuri?

Een westerse term die de betekenis van het Japanse inemuri het dichtst benadert, is waarschijnlijk de term powernap. Ook hierbij draait het om het kort opladen van de energie en het aanvullen van de leeg geraakte reserves. Het is een korte slaapperiode tussendoor, die meestal niet langer duurt dan 20 minuten.

Deze korte rustpauze is perfect voor lichaam en geest en biedt diverse voordelen voor de gezondheid: 

• Verbetert de prestaties
• Ondersteunt het verminderen van stress
• Voorkomt uitputting
• Zorgt voor een positieve stemming
• Versterkt het immuunsysteem
• Verhoogt de creativiteit
• Verbetert de geheugenprestaties
• Ondersteunt de bloedsomloop

Deze voordelen maken duidelijk dat korte slaapmomenten gedurende de dag met het oog op ons welbevinden lonend zijn en ons kunnen helpen om de rest van de dag productiever en sterker te zijn.

Vermoeid zijn is geen schande: wat we van de Japanners kunnen leren

In onze westerse cultuur zijn we er nog altijd van overtuigd dat volwassenen geen middagdutje nodig hebben. In ons drukke dagritme passen eenvoudigweg geen rustpauzes. In plaats daarvan wordt gedurende de dag onafgebroken productiviteit van ons verwacht, zodat veel mensen van 's morgens tot 's avonds werken. In Japan gaat dat heel anders. Daar wordt een rustpauze niet gezien als een sociaal ongewenste vorm van luiheid. Eigenlijk is juist precies het tegengestelde het geval: Veel bedrijven moedigen hun werknemers aan inemuri toe te passen en zelfs scholen moedigen hun leerlingen aan om tussendoor kort te slapen. Inemuri is daarmee sociaal geaccepteerd. De Japanners interpreteren de behoefte aan rust niet als luiheid, maar ze zien de uitputting van de mens als iets positiefs: diegene heeft alles gegeven en zich zo goed ingezet voor zijn taken dat hij of zij nu even een korte pauze nodig heeft.

Maar ook al accepteert onze westerse maatschappij het dutje voor volwassenen nog niet: wat we van de Japanners kunnen leren, is de acceptatie en de normalisering van uitputtingsverschijnselen. Het is namelijk volkomen normaal dat we na een drukke ochtend in de middag minder goed presteren. Onze hersenen draaien tijdens werkzaamheden op volle toeren en het is niet realistisch om een ononderbroken prestatie- en concentratievermogen te verwachten. Als je overdag moe bent en weinig energie meer hebt, is dat een belangrijk signaal van je lichaam:  Hallo, ik heb geen energie meer en ik heb nu even rust nodig

Te veel van het goede? Dit is waarom inemuri geen invloed heeft op je nachtrust

In Japan krijgen volwassenen de minste slaap. Daarom maakt uiteindelijk niemand zich er zorgen over of inemuri de nachtrust verstoort of het inslapen bemoeilijkt. En vanwege de manier waarop het dutje in Japan wordt uitgevoerd, hoeven de Japanners zich ook geen zorgen te maken over hun slaapkwaliteit. De korte slaapfasen, die minder dan 20 minuten duren, werken verkwikkend en verfrissend. De korte slaapduur is wat daarbij het verschil maakt. Langere slaapfasen gedurende de dag zijn namelijk niet aan te raden, omdat we na 30 minuten slaap in een diepere slaapfase belanden. Als we van lichte slaap overgaan naar diepere slaap, vinden er in ons lichaam verschillende processen plaats. Ons lichaam schakelt over naar het diepe herstelmechanisme en het is voor ons daarom zeer onaangenaam om gewekt te worden uit een diepe slaap. We voelen ons dan duidelijk vermoeider dan vóór ons dutje en hebben daardoor nog minder energie als we weer wakker worden. Wie zijn of haar dutje korter houdt dan 20 minuten, kan ervan op aan dat dat geen consequenties heeft en kan ook gedurende de nacht genieten van een goede slaapkwaliteit.